การสอบสวนโรคลีเจียนแนร์ อำเภอสามร้อยยอด และอำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ระหว่างวันที่ 27–29 มีนาคม 2567

ผู้แต่ง

  • ปีวรา บุญวิเศษ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • สุธรรม จิรพนากร กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • ณิชกุล พิสิฐพยัต กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • หัทยา กาญจนสมบัติ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • สุดารัตน์ เตจะมา กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค
  • ปรียนุช พุทธวงค์ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค

DOI:

https://doi.org/10.59096/wesr.v56i7.4277

คำสำคัญ:

ลีเจียนแนร์, สอบสวน, สิ่งแวดล้อม, ประจวบคีรีขันธ์

บทคัดย่อ

ความเป็นมา : เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2567 ทีมปฏิบัติการสอบสวนควบคุมโรค กรมควบคุมโรค ได้รับแจ้งจากสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 5 จังหวัดราชบุรี พบผู้ป่วยโรคลีเจียนแนร์ เป็นชาวต่างชาติ จำนวน 5 ราย ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ระหว่างวันที่ 14 กุมภาพันธ์–18 มีนาคม 2567 และยังไม่ทราบความเสี่ยงของการระบาดของโรคลีเจียนแนร์ในสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ ทีมปฏิบัติการสอบสวนควบคุมโรค กรมควบคุมโรค ร่วมกับทีมสอบสวนโรคในพื้นที่ จึงดำเนินการสอบสวนโรคเมื่อวันที่ 27–29 มีนาคม 2567 เพื่อศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนายืนยันการวินิจฉัยและการระบาด เพื่อทราบขนาดของปัญหา เพื่อค้นหาแหล่งโรคและประเมินความเสี่ยงของการแพร่กระจายของโรคในสิ่งแวดล้อม ให้คำแนะนำและมาตรการป้องกันควบคุมโรคที่เหมาะสมกับพื้นที่

วิธีการศึกษา : ศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา โดยการศึกษาสถานการณ์โรคลีเจียนแนร์ของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 5 ปีย้อนหลัง ยืนยันการวินิจฉัยโรคของผู้ป่วย โดยการทบทวนเวชระเบียน คือ อาการ อาการแสดง และผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ การค้นหาผู้ป่วยเชิงรุก โดยการสัมภาษณ์ผู้ที่อาศัยในอาคารหรือที่บ้านหลังเดียวกันกับผู้ป่วยยืนยัน การสำรวจสิ่งแวดล้อม ค้นหาแหล่งโรคและประเมินความเสี่ยงในการแพร่กระจายโรค ได้แก่ สำรวจระบบการส่งน้ำประปาของเทศบาลเมืองหัวหิน สำรวจบริเวณที่พักของผู้ป่วย การศึกษาทางห้องปฏิบัติการ โดยเก็บตัวอย่างน้ำ และ swab พื้นผิวสุขภัณฑ์ที่เกี่ยวกับน้ำ ส่งตรวจตามแนวทางการสอบสวนสิ่งแวดล้อมในโรงแรมจากโรคลีเจียนแนร์

ผลการศึกษา : พบผู้ป่วยยืนยันจำนวน 5 ราย เป็นชาวต่างชาติทั้งหมด อายุระหว่าง 10–81 ปี โดยผู้ป่วย 4 ราย มีอาการรุนแรงและผู้ป่วย 1 รายเสียชีวิต ช่วงเวลาเริ่มป่วยระหว่างวันที่ 8 มกราคม–3 มีนาคม 2568 ทุกรายตรวจพบเชื้อ Legionella pneumophila จากเสมหะ ด้วยวิธี Real–Time PCR พบว่าผู้ป่วยกระจายตัวต่อเนื่องในช่วงเวลานาน โดยอาจรับเชื้อจากสิ่งแวดล้อมหรือระบบน้ำที่มีการปนเปื้อนซ้ำ ๆ ในพื้นที่ต่างกัน โดยไม่จำเป็นต้องสัมผัสกันโดยตรง อย่างไรก็ตาม ยังไม่พบจุดความเชื่อมโยงระหว่างผู้ป่วยทั้ง 5 ราย เนื่องจากไม่สามารถระบุจุดเสี่ยงที่ชัดเจนร่วมกันของผู้ป่วยได้ ผลการตรวจสอบคุณภาพน้ำจากแหล่งน้ำ 20 จุด พบว่าคลอรีนอิสระคงเหลือต่ำกว่าค่ามาตรฐาน 17 จุด (ร้อยละ 85) แต่ไม่พบเชื้อ Legionella spp. ในตัวอย่างน้ำที่ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ

สรุปและอภิปรายผล : การสอบสวนครั้งนี้ยืนยันการระบาดของโรคลีเจียนแนร์ในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยพบจำนวนผู้ป่วยมากกว่าปกติเมื่อเปรียบเทียบกับข้อมูล 5 ปีย้อนหลัง อย่างไรก็ตาม ไม่สามารถระบุแหล่งที่มาของเชื้อได้ชัดเจน ผลการสอบสวนแสดงให้เห็นถึงความจำเป็นในการปรับปรุงคุณภาพน้ำและการเฝ้าระวังในสถานที่ท่องเที่ยวและระบบสาธารณูปโภคที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ ควรมีการติดตามผลและเฝ้าระวังโรคอย่างต่อเนื่องเพื่อป้องกันการระบาดในอนาคต

เอกสารอ้างอิง

European Centre for Disease Prevention and Control. Technical document: European Legionnaires’ Disease Surveillance Network (ELDSNet). 2017 [cited 2024 Dec 26]. Available from: http://www.legionellaonline.it/ELDSNet_feb_2012.pdf

World Health Organization. Legionellosis. 2022. [cited 2024 Nov 8]. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/legionellosis

Buathong R, Prasarnthong R. The Guidelines for Environmental Investigation of Travel–associated Legionnaires' Disease. Weekly Epidemiological Surveillance Report [Internet]. 2007 [cited 2024 Nov 8]. Available from: https://he05.tci-thaijo.org/index.php/WESR/article/view/3161/2950 (in Thai)

U.S Centers for Disease Control and Prevention. Legionella (Legionnaires' Disease and Pontiac Fever). 2024 [cited 2024 Nov 8]. Available from: https://www.cdc.gov/legionella/about/index.html

European Centre for Disease Prevention and Control. Legionnaires' disease Annual Epidemiological Report for 2021. 2023. [cited 2024 Nov 8]. Available from: https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/legionnaires-disease-annual-epidemiological-report-2021

The Government Public Relations Department (TH). The Ministry of Culture is delighted that Thailand is ranked 4th in the world as the most desirable tourist destination after the COVID-19 situation. 2022 [cited 2024 Nov 8]. Available from: https://www.prd.go.th/th/content/page/index/id/93311 (in Thai)

Department of Disease Control (TH). Conditions for investigating the disease of Joint Investigation Team, revised 21 October 2024. 2024 [cited 2024 Nov 8]. Available from: https://drive.google.com/drive/folders/15FtYX3xiZNaTyZBRtHM_Yj2yT_T9jX_L (in Thai)

Provincial Waterworks Authority. Water standards of the Provincial Waterworks Authority. 2022 [cited 2024 Nov 8]. Available from: https://www.mwa.co.th/wp-content/uploads/2022/12/มาตรฐานน้ำประปาของการประปาส่วนภูมิภาค.pdf (in Thai)

European Centre for Disease Prevention and Control. Legionnaires' disease outbreak investigation toolbox. 2017 [cited 2025 May 22]. Available from: https://legionnaires.ecdc.europa.eu/?pid=10

Den Boer JW, Yzerman E, Schellekens J, Lettinga KD, Boshuizen HC, Van Steenbergen JE, et al. A Large Outbreak of Legionnaires’ Disease at a Flower Show, the Netherlands, 1999. Emerg Infect Dis. 2002;8(1):37-43. https://doi.org/10.3201/eid0801.010176

Sansilapin C, Sathawornwiwat A, Thammawijaya P, Unteamsom M, Iamsaad W, Thumronglukkul B, Siriarayaporn P. Investigation of cholera outbreak in Rayong Province, Thailand, 4 October 2015–5 January 2016. Weekly Epidemiological Surveillance Report. 2018; 49: 305–12. (in Thai)

Darun P, Khunpijan N, Khunpijan J, Klongkayun N, Phon Charoen hospital, Bueng Kan Province. Investigation of Hemorrhagic Conjunctivitis Outbreak at Reserve Officer Training Cops Student Camp in Secondary school, Phon Charoen District, Bueng Kan Province, 22nd August–2nd September 2014. Journal of the Office of DPC 7 Khon Kean. 2015;22:33-41. (in Thai)

Jakkaew B, Kotcharak K. An outbreak investigation of food poisoning due to Salmonella spp. in 2 villages, Muangna Subdistrict, Chiangdao District, Chiangmai Province, Thailand, 30 April–16 May 2019. Weekly Epidemiological Surveillance Report. 2020;51:333-40. (in Thai)

Techasuwanna R. Legionnaires’ diseases in travelers: Environmental outbreak investigation in the hotel located in Bangkok, January 2023. Weekly Epidemiological Surveillance Report. 2023;54:305–12. (in Thai)

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-31

รูปแบบการอ้างอิง

บุญวิเศษ ป., จิรพนากร ส. ., พิสิฐพยัต ณ. ., กาญจนสมบัติ ห., เตจะมา ส., & พุทธวงค์ ป. (2025). การสอบสวนโรคลีเจียนแนร์ อำเภอสามร้อยยอด และอำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ระหว่างวันที่ 27–29 มีนาคม 2567. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์, 56(7), e4277. https://doi.org/10.59096/wesr.v56i7.4277

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความต้นฉบับ