การสอบสวนการระบาดโรคไวรัสตับอักเสบชนิดเอ หมู่ 6 บ้านแม่พลู ตำบลแม่อุสุ อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก วันที่ 24–26 เมษายน 2557

ผู้แต่ง

  • บริมาศ ศักดิ์ศิริสัมพันธ์ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
  • ชํานาญ ปินนา สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดตาก กระทรวงสาธารณสุข
  • มนัสวินีร์ ภูมิวัฒน์ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 2 พิษณุโลก กรมควบคุมโรค
  • อัจฉราวรรณ ช้างพินิจ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 2 พิษณุโลก กรมควบคุมโรค
  • วาทิน โคกทอง สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 2 พิษณุโลก กรมควบคุมโรค
  • หัทยา กาญจนสมบัติ กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
  • โรม บัวทอง กองระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข

คำสำคัญ:

การสอบสวนโรค, โรคไวรัสตับอักเสบชนิดเอ, อำเภอท่าสองยาง, การสำรวจด้านภูมิคุ้มกันวิทยา

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: วันที่ 22 เมษายน 2557 สำนักระบาดวิทยาได้รับแจ้งจากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดตากว่า พบผู้ป่วยสงสัยไวรัสตับอักเสบชนิดเอ 4 ราย ในหมู่ 6 ตำบลแม่อุสุ อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก จึงได้สอบสวนโรควันที่ 24-26 เมษายน 2557 เพื่อยืนยันการวินิจฉัย/การระบาด ทราบแหล่งโรค ทราบระดับภูมิคุ้มกันต่อเชื้อก่อโรคในชุมชน และให้ข้อเสนอด้านมาตรการควบคุมโรค
วิธีการศึกษา: การศึกษาระบาดวิทยาเชิงพรรณนา โดยทบทวนเวชระเบียนผู้ป่วยและค้นหาผู้ป่วยเพิ่มเติมในชุมชนตามนิยามโรคของกองระบาดวิทยา สำรวจด้านภูมิคุ้มกันวิทยาเพื่อเปรียบเทียบ สัดส่วนผู้ติดเชื้อ/ผู้ที่มีภูมิคุ้มกัน ระหว่างประชากรหมู่ 6 บ้านแม่พลู กับอำเภอเมือง จังหวัดตาก โดยเก็บสิ่งส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการตามเกณฑ์ที่กำหนด สำรวจสภาพแวดล้อมพร้อมเก็บตัวอย่างน้ำ เพื่อส่งตรวจ RT-PCR
ผลการศึกษา: พบการระบาดของโรคไวรัสตับอักเสบชนิดเอในหมู่ 6 ตำบลแม่อุสุ อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก ช่วงเดือนมีนาคม-เมษายน 2557 โดยพบผู้ป่วย 5 ราย และผู้ติดเชื้อ 7 รายซึ่งอาศัยในครอบครัวเดียวกันและคลุกคลีใกล้ชิดกัน ความเสี่ยงในการสัมผัสโรค เช่น ใช้มือจับแก้ว เพื่อตักน้ำดื่มจากภาชนะโดยตรง ใช้แก้วน้ำร่วมกัน ดื่มน้ำที่ไม่ผ่านการต้ม สัมผัสใกล้ชิดกัน และสุขอนามัยส่วนบุคคลที่ไม่เหมาะสม ผลสำรวจภูมิคุ้มกันวิทยาพบกลุ่มอายุ 0-6 ปี และ 7-14 ปี ของอำเภอเมืองยังไม่มีภูมิคุ้มกัน ในขณะที่หมู่ 6 บ้านแม่พลู พบภูมิคุ้มกันร้อยละ 21.43 และ 57.14 ตามลำดับ พบความแตกต่างทางสถิติระหว่าง 2 ชุมชนในกลุ่มอายุ 0–14 ปี และ 15–24 ปี ผลการตรวจตัวอย่างน้ำไม่พบสารพันธุกรรมของเชื้อ ไม่สามารถระบุแหล่งโรคได้ชัดเจน แต่จุดน่าสงสัยมากสุด คือ น้ำจากลำห้วยหลังหมู่บ้าน ผลสำรวจสภาพแวดล้อมพบระบบสุขาภิบาล ยังไม่เหมาะสม
ข้อเสนอแนะ: ให้สุขศึกษาแก่ชุมชนเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพให้เหมาะสม ปรับปรุงสุขาภิบาลหมู่บ้านให้ได้ตามเกณฑ์มาตรฐาน และเฝ้าระวังโรคไวรัสตับอักเสบชนิดเอในหมู่บ้านต่อเนื่องอีกอย่างน้อย 2 เดือน

References

สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. นิยามโรคติดเชื้อประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: องค์กรรับส่งสินค้าและ พัสดุภัณฑ์; 2546.

ฝ่ายไวรัสตับอักเสบ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข. ไวรัสตับอักเสบชนิดเอ (Hepatitis A Virus, HAV) [ออนไลน์]. [เข้าถึงเมื่อ 22 เมษายน 2557]. เข้าถึงได้จาก http://nih.dmsc.moph.go.th/fsheet/showimgpic.php?id=27

Lednar WM, Lemon SM, Kirkpatrick JW, et al. Frequency of illness associated with epidemic hepatitis A virus infection in adult. Am J Epidemiol. 1985;122:226-33.

Ciocca M. Clinical course and consequences of hepatitis A infection. Vaccine. 2000 Feb 18; 18 Suppl 1: S71–4.

Fiore AE. Hepatitis A transmitted by food. Clin Infect Dis. 2004; 38:705-15.

Heymann DL, Thuriaux MC. Control of Communicable Diseases Manual 18th Ed. Washington: American Public Health Association; 2004.

ศรินยา พงศ์พันธุ์. โรคตับอักเสบ (Hepatitis) . ใน: ภาสกร อัครเสวี, บรรณาธิการ. สรุปรายงานการเฝ้าระวังโรค ประจำปี 2555. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตร แห่งประเทศไทย จํากัด; 2556. หน้า 106-9.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-04-27

How to Cite

ศักดิ์ศิริสัมพันธ์ บ., ปินนา ช., ภูมิวัฒน์ ม., ช้างพินิจ อ., โคกทอง ว., กาญจนสมบัติ ห., & บัวทอง โ. (2024). การสอบสวนการระบาดโรคไวรัสตับอักเสบชนิดเอ หมู่ 6 บ้านแม่พลู ตำบลแม่อุสุ อำเภอท่าสองยาง จังหวัดตาก วันที่ 24–26 เมษายน 2557. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์, 50(46), 685–693. สืบค้น จาก https://he05.tci-thaijo.org/index.php/WESR/article/view/1512